24 oktober 2024 - Sinds de invoering van de Klimaatwet moet de regering ieder jaar op de 4de donderdag van oktober (klimaatdag, dit jaar op 25 oktober) rekenschap afleggen over de effectiviteit van het gevoerde klimaatbeleid. Daags te voren heeft het Planbureau voor de Leefomgeving de nieuwe doorrekeningen van het kabinetsbeleid ter zake van energie en klimaat gepubliceerd. Daaruit blijkt dat de minister van Klimaat en Groene Groei, door haar critici ook wel de minister van klimaat(-crisis) en grijze krimp genoemd, met een reeks van snel implementeerbare maatregelen moet komen om de wettelijke doelen van 2030 te halen en in het spoor te blijven van de doelen voor 2040 en 2050. Wij hebben al eerder gepleit voor het tegengestelde van de voorstellen op klimaat- en energiegebied van wat in het regeringsprogramma van het kabinet Schoof is opgenomen, en pleiten daarnaast voor een eerlijker energierekening. Wij weten ons nu gesteund door het planbureau voor de leefomgeving. Ook de netbeheerders worden nu wakker en onderzoeken of de transportkosten van elektriciteit op een betere manier kunnen worden doorberekend.

Naar verluidt moeten vóór 2030 ongeveer 50.000 transformatorhuisjes worden bijgebouwd om aan de toenemende vraag naar elektriciteit vanwege warmtepompen, autoladers en zonnepanelen te voldoen. Daarvan zijn 25.000 nodig in het werkgebied van Stedin. De extra vraag naar elektriciteit ten gevolge van de opkomst van het gebruik van kunstmatige intelligentie is daarbij niet meegerekend. Volgens sommige experts veroorzaakt dat een verdrievoudiging van de elektriciteitsconsumptie van de datacentra. Geen wonder dat zowel Google als Microsoft plannen ontwikkelen om eigen kerncentrales neer te zetten bij hun datacentra. Gelukkig is voor het plaatsen van extra transformatorhuisjes geen bouwvergunning nodig, maar er moet wel ruimte zijn. En overlast zal het zeker geven. Naar verwachting moet een op de drie straten open om extra of zwaardere kabels te leggen.

Volgens becijferingen van het PBL  is de achterstand in het terugdringen van de CO₂-uitstoot nu ongeveer 16% ten opzichte van een beleid dat juist voldoende effect om de wettelijke doelstelling te behalen. Onder de te onderzoeken maatregelen om dit  bij te sturen zijn een aantal heftige maatregelen, zoals het abrupt sluiten van TataSteel; dit zou ongeveer 1/3 van de gewenste extra  CO₂-reductie kunnen bewerkstelligen, maar is volstrekt onrealistisch, gezien onze afhankelijkheid van de staalproduktie.  Het wordt tijd dat de minister de waarheid onder ogen ziet, en de cowboy energiehandelaren eens flink gaat aanpakken.  En ook voor een aantal andere sectoren zijn pijnlijke offers onvermijdelijk. We verwachten dat de debattemperatuur in de ministerraad flink gaat oplopen.  Ook daar zullen de effecten van de klimaatverandering voelbaar zijn.