Slimme meter

Inleiding

De "slimme meter" is ons opgedrongen door de energiebedrijven, voordat iedereen door had wat daarvan de consequenties (kunnen) zijn. In de rubriek Techniek staat uitgelegd wat een slimme meter is, en wat daarvan de voor- en nadelen zijn. De ZPV is niet blij met de ontstane situatie. Verschillende huishoudens hebben een "slimme meter" geweigerd, of zouden dat alsnog doen indien ze de kans hadden gekregen. Een voorbeeld ...

Stelt u zich voor: U wordt benaderd (telefonisch of aan de deur) door een assertieve verkoper van energiecontracten die beweert, dat hij u een goedkoper contract kan aanbieden dan u nu heeft, en bij zijn argumentatie blijkt hij te beschikken over uw verbruiks- en/of teruglevergegevens. Los van de vraag of het waar is, wat hij beweert, duidt dat op drie problemen waartegen de ZPV zich wil verzetten:

De netbeheerder heeft uw gegevens met of zonder uw instemming geleverd aan uw energieleverancier, die ze vervolgens zonder uw toestemming heeft verkocht aan een marketingbureau of overige diensten aanbieder (ODA), zonder uw medeweten.
De netbeheerder verzaakt zijn zorgplicht om uw verbruiksgegevens te beschermen tegen onrechtmatig gebruik. Met name heeft hij niet verhinderd dat rechtmatige gebruikers van uw verbruikscijfers data analyse technieken hebben toegepast, om die cijfers voor iets anders te gebruiken dan de vaststelling van de juiste hoogte van uw energierekening,
U bent niet in staat gebleken uw rechten uit te oefenen met betrekking tot persoonsgegevens volgens de AVG. De netbeheerder of energieleverancier kan zich beroepen op het standpunt dat uw aansluitgegevens betrekking hebben op uw woning, ongeacht het aantal bewoners, maar ze kunnen langs andere weg heus wel bepalen door hoeveel personen uw huis bewoond wordt.

Een ander voorbeeld ...

Stelt u zich eens voor: uw energie leverancier heeft de algemene voorwaarden gewijzigd en u bent het zo oneens met de wijziging dat u terstond van energieleverancier wilt veranderen. U gaat op zoek (al dan niet via vergelijkingssites) naar een geschikt alternatief, en u ontdekt dat de aanbiedingen waarmee u gelokt wordt, op uw adres niet beschikbaar zijn. Als u het adres van uw buren, die nog geen zonnepanelen hebben invult, krijgt u opeens veel voordeliger tarieven voorgeschoteld. Blijkbaar weten alle energieleveranciers al dat u zonnepanelen hebt, ook als u dat niet hebt ingevuld, zelfs als u alleen maar van gasleverancier wilt wisselen, moet u meer betalen dan uw buurman, als u akkoord gaat met het voorstel. Of u kunt geen vast contract krijgen, en uw buurman wel.

Kennelijk zijn deze kandidaat energieleveranciers in staat op voorhand uw slimme meter uit te lezen, hetzij zonder uw toestemming, hetzij omdat u volgens de kleine lettertjes bij uw vorige klik toestemming had gegeven, zonder dat u zich dat bewust was.

De ZPV wil zich sterk maken om aan dit soort praktijken een einde te maken. Daarvoor is een aanpassing nodig van de wetgeving waarin de eisen aan de slimme meter zijn beschreven. Uitgangspunt voor deze aanpassing van de wetgeving is:

De gegevens die de slimme meter verzamelt zijn uw gegevens, en alleen u bepaalt wat er met die gegevens gebeurt, onverminderd uw plicht om de netbeheerder in staat te stellen uw verbruikscijfers en teruglevercijfers te registreren binnen een redelijke termijn.
Beschikking over het gebruik van uw gegevens is niet een administratief recht maar een fysiek recht. U moet het recht hebben het verzamelen van gegevens fysiek onmogelijk te maken, onverminderd uw plicht authentieke gegevens te verstrekken conform regel 1.
Derden mogen alleen toegang krijgen tot (een deel) van uw gegevens wanneer ze rechtstreeks met u een contract hebben gesloten voor het leveren van een dienst, waarvoor die gegevens noodzakelijk zijn. U moet te allen tijde in staat zijn de levering van die gegevens te blokkeren, met als consequentie dat de levering van die dienst onmiddellijk stopt, onverminderd uw contractuele afspraken met die diensten leverancier.

Dat heeft een aantal technische consequenties. Deze worden toegelicht aan de hand van nevenstaande schema. Dit schema wordt op onze techniek pagina uitgelegd:

U krijgt het recht om zelf naar believen de communicatie van de slimme meter aan/uit te schakelen. Dat betekent dat de communicatie module van de slimme meter niet achter een verzegeling mag zitten, zodat u naar believen de SIM-kaart kunt verwijderen of terugplaatsen. U wordt dus de baas over het gebruik van het P3 interface.
U krijgt de vrije keuze van een ODA die de CS en het P4-interface beschikbaar stellen, of u gebruikt een CS in eigen beheer (bijv. op een Raspberry Pi o.i.d.) waardoor u volledig zelf kunt bepalen wie van uw P4-interface gebruik kunnen maken. U bent dus niet verplicht een bestaande ODA aan te wijzen of gebruik te maken van de CS die de netbeheerder ter beschikking heeft.
U moet het recht hebben uw "slimme meter" te laten vervangen door een domme meter, dwz. een digitale meter zonder communicatie interface, of althans zonder P3 interface. In het laatste geval moet u ook via een P1 interface en een eigen apparaat authentieke gegevens die door u zijn gescreend op een door u gekozen tijdstip naar de netbeheerder en/of uw energieleverancier te zenden via uw eigen internetaansluiting. De netbeheerder mag voor de vervanging van uw "slimme meter" geen hogere kosten in rekening brengen dan gebruikelijk is voor de vervanging van een meter.

Onze toekomstvisie is, dat als de ZPV dit standpunt weet te verwezenlijken, ook wordt gezorgd dat er een betrouwbare CS beschikbaar komt voor de leden, waarmee uw privacy gegarandeerd kan worden, hetzij als een online-service op deze website, hetzij als een downloadbare server app die men op eigen hardware kan installeren. Zie ook: Niemand hoeft te weten wanneer ik mijn was doe. En mocht u nog beschikken over een Ferraris-meter, dan is uw enige beperking dat u niet kunt kiezen voor hoog-/laag-tarief of een dynamisch contract.